| महाभारतम्/शांतिपव अध्याय- (186) |
|---|
भृगुणा भरद्वाजंप्रति सर्वेषां ब्राह्मणत्वाविशेषेपि क्षत्रियादिवर्णविभागस्य तत्तत्स्वैराचारनिबन्धनत्वोक्तिः।। 1।।
| भृगुरुवाच। | 12-186-1x |
| असृजद्ब्राह्मणानेव पूर्वं ब्रह्मा प्रजापतीन्। आत्मतेजोभिनिर्वृत्तान्भास्कराग्निसमप्रभान्।। | 12-186-1a 12-186-1b |
| ततः सत्यं च धर्मं च तपो ब्रह्म च शाश्वतम्। आचारं चैव शौचं च सर्गादौ विदधे प्रभुः।। | 12-186-2a 12-186-2b |
| देवदानवगन्वर्गा दैत्यासुरमहोरगाः। यक्षराक्षसनागाश्च पिशाचा मनुजास्तथा।। | 12-186-3a 12-186-3b |
| ब्राह्मणाः क्षत्रिया वैश्याः शूद्राश्च द्विजसत्तम। ये चान्ये भूतसङ्घानां संघातास्तांश्च निर्ममे।। | 12-186-4a 12-186-4b |
| ब्राह्मणानां सितो वर्णः क्षत्रियाणां तु लोहितः। वैश्यानां पीतको वर्णः शूद्राणामसितस्तथा।। | 12-186-5a 12-186-5b |
| भरद्वाज उवाच। | 12-186-6x |
| चातुर्वर्ण्यस्य वर्णेन यदि वर्णो विभज्यते। सर्वेषां खलु वर्णानां दृश्यते वर्णसंकरः।। | 12-186-6a 12-186-6b |
| कामः क्रोधो भयं लोभः शोकश्चिन्ता क्षुधा श्रमः। सर्वेषां नः प्रभवति कस्माद्वर्णो विभज्यते।। | 12-186-7a 12-186-7b |
| स्वेदमूत्रपुरीषाणि श्लेष्मा पित्तं सशोणितम्। तनुः क्षरति सर्वेषां कस्माद्वर्णो विभज्यते।। | 12-186-8a 12-186-8b |
| जङ्गमानामसङ्ख्येयाः स्थावराणां च जातयः। तेषां विविधवर्णानां कुतो वर्णविनिश्चयः।। | 12-186-9a 12-186-9b |
| भृगुरुवाच। | 12-186-10x |
| न विशेषोऽस्ति वर्णानां सर्वं ब्राह्ममिदं जगत्। ब्राह्मणाः पूर्वसृष्टा हि कर्मभिर्वर्णतां गताः।। | 12-186-10a 12-186-10b |
| कामभोगप्रियास्तीक्ष्णाः क्रोधनाः प्रियसाहसाः। त्यक्तस्वधर्मा रक्ताङ्गास्ते द्विजाः क्षत्रतां गताः।। | 12-186-11a 12-186-11b |
| गोषु वृत्तिं समाधाय पीताः कृष्युपजीविनः। स्वधर्मान्नानुतिष्ठन्ति ते द्विजा वैश्यतां गताः।। | 12-186-12a 12-186-12b |
| हिंसानृतप्रिया लुब्धाः सर्वकर्मोपजीविनः। कृष्णाः शौचपरिभ्रष्टास्ते द्विजाः शूद्रता गताः।। | 12-186-13a 12-186-13b |
| इत्येतैः कर्मभिर्व्यस्ता द्विजा वर्णान्तरं गताः। धर्मो यज्ञक्रिया चैषां नित्यं न प्रतिषिध्यते।। | 12-186-14a 12-186-14b |
| इत्येते चतुरो वर्णा येषां ब्राह्मी सरस्वती। विहिता ब्रह्मणा पूर्वं लोभात्त्वज्ञानतां गताः।। | 12-186-15a 12-186-15b |
| ब्राह्मणा ब्रह्मतन्त्रस्थास्तपस्तेषां न नश्यति। ब्रह्म धारयतां नित्यं व्रतानि नियमांस्तथा।। | 12-186-16a 12-186-16b |
| ब्रह्म वैव परं सृष्टं ये तु जानन्ति ते द्विजाः। तेषां बहुविधास्त्वन्ये तत्रतत्र द्विजातयः।। | 12-186-17a 12-186-17b |
| पिशाचा राक्षसाः प्रेता विविधा म्लेच्छजातयः। प्रनष्टज्ञानविज्ञानाः स्वच्छन्दाचारचेष्टिताः।। | 12-186-18a 12-186-18b |
| प्रजा ब्राह्मणसंस्काराः स्वकर्मकृतनिश्चयाः। ऋषिभिः स्वेन तपसा सृज्यन्ते चापरे परैः।। | 12-186-19a 12-186-19b |
| आदिदेवसमुद्भूता ब्रह्ममूलाक्षयाव्यया। सा सृष्टिर्मानसी नाम धर्मतन्त्रपरायणा।। | 12-186-20a 12-186-20b |
| ।। इति श्रीमन्महाभारते शान्तिपर्वणि मोक्षधर्मपर्वणि षडशीत्यधिकशततमोऽध्यायः।। 186।। |
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें