वाचाऽस्तेनम् । शरवः । ऋच्छन्तु । मर्मन् । विश्वस्य । एतु । प्रऽसितिम् । यातुऽधानः ॥१५
“अद्य अस्मिन्नहनि “देवाः अग्निपुरोगाः सर्वे देवाः “वृजिनं प्राणिनां प्राणैवर्जितारं यातुधानं “परा “शृणन्तु । अथ “एनम् आयान्तं राक्षसं “तृष्टाः कटुका अस्माभिरुक्ताः “शपथाः “प्रत्यक् “यन्तु। किंच “वाचास्तेनम् अनृतवचनमेनं यातुधानं “शरवः शराः “मर्मन् मर्मणि “ऋच्छन्तु गच्छन्तु । "विश्वस्य व्याप्तस्याग्नेः “प्रसितिं जालम् । तथा च यास्कः --- ‘ प्रसितिः प्रसयनात्तन्तुर्वा जालं वा ' (निरु. ६. १२) इति । जालं “यातुधानः राक्षसः “एतु गच्छतु ॥ ॥ ७ ॥
यः पौरु॑षेयेण क्र॒विषा॑ सम॒ङ्क्ते यो अश्व्ये॑न प॒शुना॑ यातु॒धान॑ः ।
यो अ॒घ्न्याया॒ भर॑ति क्षी॒रम॑ग्ने॒ तेषां॑ शी॒र्षाणि॒ हर॒सापि॑ वृश्च ॥१६
यः । पौरु॑षेयेण । क्र॒विषा॑ । स॒म्ऽअ॒ङ्क्ते । यः । अश्व्ये॑न । प॒शुना॑ । या॒तु॒ऽधानः॑ ।
यः । अ॒घ्न्यायाः॑ । भर॑ति । क्षी॒रम् । अ॒ग्ने॒ । तेषा॑म् । शी॒र्षाणि॑ । हर॑सा । अपि॑ । वृ॒श्च॒ ॥१६
यः । पौरुषेयेण । क्रविषा । सम्ऽअङ्क्ते । यः । अश्व्येन । पशुना । यातुऽधानः ।
यः । अघ्न्यायाः । भरति । क्षीरम् । अग्ने । तेषाम् । शीर्षाणि । हरसा । अपि । वृश्च ॥१६
“यः “यातुधानः राक्षसः “पौरुषेयेण पुरुषसंबन्धिना “क्रविषा मांसेन “समङ्क्ते आत्मानं संगमयति । “यः च “अश्व्येन अश्वसमूहेन । तदीयेन मांसेनेत्यर्थः । आत्मानं संगमयति । यो वा यातुधानोऽन्येन “पशुना आत्मानं संगमयति । “यः वा यातुधानः “अघ्न्यायाः गोः “क्षीरं “भरति हरति । हे “अग्ने त्वं “तेषां सर्वेषामपि राक्षसानां “शीर्षाणि शिरांसि “हरसा त्वदीयेन तेजसा “वृश्च छिन्द्धि ॥
सं॒व॒त्स॒रीणं॒ पय॑ उ॒स्रिया॑या॒स्तस्य॒ माशी॑द्यातु॒धानो॑ नृचक्षः ।
पी॒यूष॑मग्ने यत॒मस्तितृ॑प्सा॒त्तं प्र॒त्यञ्च॑म॒र्चिषा॑ विध्य॒ मर्म॑न् ॥१७
सं॒व॒त्स॒रीण॑म् । पयः॑ । उ॒स्रिया॑याः । तस्य॑ । मा । अ॒शी॒त् । या॒तु॒ऽधानः॑ । नृ॒ऽच॒क्षः॒ ।
पी॒यूष॑म् । अ॒ग्ने॒ । य॒त॒मः । तितृ॑प्सात् । तम् । प्र॒त्यञ्च॑म् । अ॒र्चिषा॑ । वि॒ध्य॒ । मर्म॑न् ॥१७
संवत्सरीणम् । पयः । उस्रियायाः । तस्य । मा । अशीत् । यातुऽधानः । नृऽचक्षः ।
पीयूषम् । अग्ने । यतमः । तितृप्सात् । तम् । प्रत्यञ्चम् । अर्चिषा । विध्य । मर्मन् ॥१७
हे “नृचक्षः नृणां द्रष्टः “अग्ने "उस्रियायाः अस्मदीयाया गोः। ‘उस्रिया अही ' इति गोनामसु पाठात् । “संवत्सरीणं संवत्सरेण भवं यत् “पयः अस्ति “यातुधानः राक्षसः “तस्य “माशीत् तत्पयः मा भक्षयतु । किंच “यतमः यो राक्षसः “पीयूषं पीयूषेण । विभक्तिव्यत्ययः । अस्मदीयाया गोः पयसा “तितृप्सात् आत्मानं तर्पयितुमिच्छति “तं प्रत्यञ्चं युद्धायात्मानं प्रतिगतं राक्षसं “मर्मन् मर्मणि प्राणवियोगस्थाने “अर्चिषा स्वकीयेन तेजसा “विध्य ताडय । मारयेत्यर्थः ॥
वि॒षं गवां॑ यातु॒धाना॑ः पिब॒न्त्वा वृ॑श्च्यन्ता॒मदि॑तये दु॒रेवा॑ः ।
परै॑नान्दे॒वः स॑वि॒ता द॑दातु॒ परा॑ भा॒गमोष॑धीनां जयन्ताम् ॥१८
वि॒षम् । गवा॑म् । या॒तु॒ऽधानाः॑ । पि॒ब॒न्तु॒ । आ । वृ॒श्च्य॒न्ता॒म् । अदि॑तये । दुः॒ऽएवाः॑ ।
परा॑ । ए॒ना॒न् । दे॒वः । स॒वि॒ता । द॒दा॒तु॒ । परा॑ । भा॒गम् । ओष॑धीनाम् । ज॒य॒न्ता॒म् ॥१८
विषम् । गवाम् । यातुऽधानाः । पिबन्तु । आ । वृश्च्यन्ताम् । अदितये । दुःऽएवाः ।
परा । एनान् । देवः । सविता । ददातु । परा । भागम् । ओषधीनाम् । जयन्ताम् ॥१८
हे अग्ने “यातुधानाः राक्षसाः “गवां पशूनां गृहे स्थितं “विषं “पिबन्तु । किंच “अदितये अदित्यर्थं “दुरेवाः दुस्तरा यातुधानाः “आ “वृश्च्यन्तां त्वदीयैरायुधैराच्छिद्यन्ताम् । किंच “सविता “देवः “एनान् राक्षसान् “परा “ददातु हिंस्रेभ्यः प्रयच्छतु । अपि च तेऽमी राक्षसाः “ओषधीनां स्वभूतं “भागं भजनीयमन्नं “परा “जयन्तां लभन्तामित्यर्थः ॥
स॒नाद॑ग्ने मृणसि यातु॒धाना॒न्न त्वा॒ रक्षां॑सि॒ पृत॑नासु जिग्युः ।
अनु॑ दह स॒हमू॑रान्क्र॒व्यादो॒ मा ते॑ हे॒त्या मु॑क्षत॒ दैव्या॑याः ॥१९
स॒नात् । अ॒ग्ने॒ । मृ॒ण॒सि॒ । या॒तु॒ऽधाना॑न् । न । त्वा॒ । रक्षां॑सि । पृत॑नासु । जि॒ग्युः॒ ।
अनु॑ । द॒ह॒ । स॒हऽमू॑रान् । क्र॒व्य॒ऽअदः॑ । मा । ते॒ । हे॒त्याः । मु॒क्ष॒त॒ । दैव्या॑याः ॥१९
सनात् । अग्ने । मृणसि । यातुऽधानान् । न । त्वा । रक्षांसि । पृतनासु । जिग्युः ।
अनु । दह । सहऽमूरान् । क्रव्यऽअदः । मा । ते । हेत्याः । मुक्षत । दैव्यायाः ॥१९
हे “अग्ने त्वं “सनात् चिरादेवारभ्य “यातुधानान् राक्षसान् “मृणसि बाधसे । तथापि “त्वा त्वां “पृतनासु संग्रामेषु "रक्षांसि राक्षसाः “न “जिग्युः नाजयन् । किंच स त्वमधुना “अनु अनुक्रमेण “सहमूरान् मूलेन सहितान् मारकव्यापारेण युक्तान् “क्रव्यादः मांसभक्षकान् राक्षसान् "दह तेजसा भस्मीकुरु । किंच तव संबन्धिनः दैव्यायाः दैव्यात् "हेत्याः आयुधात् "ते यातुधानाः “मा 'मुक्षत मुक्ता मा भूवन् ॥
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें